De meeste slachtoffers bij branden ontstaan als gevolg van de ingeademde rook. Wanneer u slaapt ruikt u niets en zal u niet wakker worden van de rook die van de brand afkomstig is. Deze rook bevat veelal ook giftige stoffen die er voor zorgen dat u bijna direct in een diepere slaap geraakt en bewusteloos wordt. Meestal al binnen enkele minuten. Een rookmelder, vaak ook brandmelders genoemd, beschermt tegen deze gevaren van onverwachtse brand.
Door meerdere rookmelders in uw woning of bedrijfspand te installeren, worden u en anderen in de omgeving direct gewaarschuwd bij een (beginnende) brand.
Rookmelders worden in meerdere varianten geleverd. Zo kunnen rookmelders geschakeld of ongeschakeld worden geleverd en kunnen zij door middel van een batterij of op netstroom van stroom worden voorzien. Het type rookmelders dat u moet plaatsen is afhankelijk van de ruimte waarin u deze wil gaan plaatsen. De meest gebruikte en meest gangbare type rookmelder is de optische rookmelder.
Deze maken gebruik van een cel die lichtgevoelig is. Met deze cel kan de rookmelder rook waarnemen.